سایت رواننشاسی کودک و نوجوان

مشاوره روانشناسی کودک و نوجوان -بازی درمانی - قصه درمانی

سایت رواننشاسی کودک و نوجوان

مشاوره روانشناسی کودک و نوجوان -بازی درمانی - قصه درمانی

آسیب دنیای مدرن به کودکان


کتاب و علاقه به کتابخوانی از جمله عادت‌هایی به شمار می‌آیند که از دوران کودکی باید پایه‌های آن‌ها پی ریزی شود. بی اغراق بسیاری از عادت‌های ما در دوران کودکی شکل می‌گیرند. عادت‌هایی که بسیار قوی تر از عادت‌هایی خواهند بود که در دوران بزرگسالی به آن‌ها توجه خواهد شد. از همین رو پایدارتر هم خواهند بود.

حالا این که چرا در چنین شرایطی و با توجه به اهمیت این مسئله باز هم برخی از والدین به جای صرف زمان کافی برای فرزندانشان آن‌ها را با وسایل و ابزاری سرگرم می‌کنند که به هیچ وجه جای کتاب را نمی‌گیرد جای بحث و بررسی دارد. متاسفانه بسیاری از پدر و مادرهای امروز به علت مشغله‌های کاری ترجیح می‌دهند به جای آن که کتاب در دست گرفته و برای کودکانشان بخوانند آن‌ها را با سرگرمی‌هایی همچون تماشای انواع و اقسام لوح‌های فشرده مشغول سازند. کودک زمانی که پای رایانه یا تلویزیون به تماشای این سرگرمی‌های دیجیتالی می‌نشیند؛ از پدر و مادر دور شده و کمتر بهانه گیری می‌کند. از همین رو این لوح‌های فشرده و ابزارها برای مادرها به نوعی حکم پرستار بچه را پیدا می‌کنند و فرصت بیشتری برای انجام کارها در اختیار پدر و مادرها قرار می‌دهد. پدر ومادری که هر دو شاغل هستند به طور قطع زمانی که به منزل باز می گردند آن قدر خسته هستند که فرصت و حوصله ای برای ایفای نقش خود ندارند. به همین دلیل ترجیح می‌دهند از طریقی کودکانشان را سرگرم کرده و زمانی برای پرداختن به دیگر کارهای خود پیدا کنند. این مشغولی‌ها یکی از مهم‌ترین دلایل روی آوردن بی حد و اندازه به این لوح‌های فشرده و ابزارهای سرگرمی است.

توصیه به این قبیل خانواده‌ها این است که اگر نمی‌توانند یا قادر نیستند به خوبی به عنوان پدر و مادر به ایفای نقش بپردازند؛ حداقل با دقت بیشتری به خرید این محصولات بپردازند. متاسفانه در بسیاری از اوقات در خرید این محصولات انتخاب صحیحی صورت نمی‌گیرد. والدین بدون آن که اطلاع درستی از محتویات این وسایل سرگرمی که لوح‌های فشرده در صدر آن‌ها قرار دارند داشته باشند؛ دست به خرید آنها می‌زنند. باز هم تاکید می‌شود اگر فرصت آن را ندارید که برای فرزندتان کتاب خریده و همراه آن‌ها بخوانید حداقل با دقت بیشتری این لوح‌های فشرده را خریداری کنید. این که بنشینید ببینید لوحی که قرار است فرزندتان به تماشای آن بنشیند چیست؛ زمان چندانی لازم ندارد. محتویات بسیاری از این لوح‌ها حتی ممکن است منجر به مسموم شدن فکر و ذهن آن‌ها شود.

اغلب خانواده‌های جوان ایرانی این روزها تنها صاحب یک فرزند هستند. بنابراین این لوح‌ها به نوعی حکم خواهر و برادر نداشته آن‌ها را هم بازی می‌کند. به همین دلیل در صورتی که در انتخاب آن‌ها دقت عمل چندانی صورت نگیرد منجر به وارد کردن آسیب‌های جبران ناپذیری به مخاطبانشان خواهند شد. اگر شما که هم اکنون این مطلب را می‌خوانید یکی از همین پدر و مادرها هستید؛ شاید بد نباشد که کمی به تامل در این زمینه بپردازید. خوب فکر کنید و ببینید اگر کودک شما در برقراری تعامل با دیگران دچار مشکل است، اگر کودک شما گوشه گیر است و خیلی موارد دیگر؛ شاید تقصیر از شما است. از شمایی که زمان چندانی برای کودک خود ندارید. آنقدر که حتی زمان اندکی برای کتاب خواندن در کنار فرزندتان هم در نظر نمی‌گیرید.

این موارد تنها بخشی از مشکلاتی است که دور شدن از کتاب و مطالعه و از همه بدتر جایگزین کردن آن با سرگرمی‌های دیگر برای کودکان به ارمغان می‌آورد. این‌ها بخشی ازآسیب های دنیای مدرن به کودکان امروز است. آن هم کودکانی که قرار است سازندگان فردای جهان باشند.

در ذهن خود پدر و مادری را تصور کنید که کتاب در دست گرفته و کنار کودک خود به مطالعه آن می‌پردازند. کودک که از شنیدن داستان به شوق آمده کمی به والدین خود نزدیک تر شده و با آنها به تماشای عکس‌های کتاب می‌پردازد. این مسئله علاوه بر آن که منجر به شکل دادن به عادت مطالعه در کودکان از همان سنین کودکی می‌شود؛ منجر به برقراری ارتباط بهتر با والدین و برطرف شدن نیازهای آن‌ها هم می‌شود. متاسفانه عادت مطالعه به سبب بی توجهی والدین روز به روز در حال کم رنگ تر شدن است. شاید اگر بگوییم در حال از میان رفتن است هم چندان اغراق نکرده باشیم. این اتفاق خوبی نیست که ما بچه‌هایمان را به سبب سرگرم کردن با انواع و اقسام سرگرمی‌های نوین و دیجیتالی از لذت کتاب خواندن محروم کنیم. زمانی برای فرزندمان کتاب می‌خوانیم یا آن‌ها را به مطالعه تشویق می‌کنیم به آن‌ها در پروراندن قدرت تخیلشان کمک می‌کنیم. زمانی که کودک داستانی را با استفاده از گوش‌هایش می‌شنود قادر به تصویرسازی آن‌ها در ذهن خود خواهد بود. می‌تواند شخصیت‌های داستان مورد نظر را همان طور که می‌خواهد در ذهنش ساخته و پرداخته کند. می‌تواند آن‌ها را همان طور که می‌خواهد در دنیای خیالش به تصویر بکشد. در صورتی که والدین کودکان خود را از مطالعه محروم سازند؛ آن‌ها را از این دنیای عظیم محروم خواهند کرد. ما با این کار قدرت خلاقیت را از بچه‌ها می‌گیریم.

عادت دادن بچه‌ها به استفاده افراطی ازاین لوح‌های فشرده منجر به اعتیاد الکترونیکی آنها می‌شود. اعتیادی که دست کمی از دیگر اعتیادهای مخرب ندارد. اعتیادی که اگر فکری به حالش نکنیم تمام کودکان ما را گرفتار خواهد کرد.

از همین رو است که برای کتاب در خانواده‌ها باید جایگاه ویژه ای قائل شد. کتاب باید جایگاه خاص خودش را پیدا کند. جایگاهی که متاسفانه امروز بسیاری از ما از آن غافل شده‌ایم. تمام حرف من با پدر و مادرهای جوان این است که اگر در استفاده از این ابزارها ناچار هستید؛ حداقل زمان استفاده از آن را برای کودکانتان محدود کنید و تا حد امکان کتاب را جایگزین آن‌ها کنید.

استفاده از بسیاری از این ابزارهای دیجیتالی در دراز مدت منجر به بروز برخی از نابهنجاری‌هایی می‌شود که ما در مطالعه هیچگاه با آن‌ها روبه رو نخواهیم شد. توجه به کتاب و کتابخوانی آن قدر مهم است که می‌توان به کمک آن بسیاری از اختلالات کودکان و حتی بزرگسالان را برطرف کرد. شاید اگر خانواده‌ها و پدر و مادرها می‌دانستند که با مطالعه چه کارهایی می‌توان کرد زمان بیشتری را به آن اختصاص می‌دادند.

روانشناسی بازی کودکان


روانشناسی بازی کودکان گاها حتی به مباحث بیولوژیکی و ژنتیکی هم مرتبط میشود . در یک مقاله آمریکایی شواهدی نشان داده شد که بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی موشها و چندی از پریمات ها ، هنگامی که حیوانات جوان تشویق به بازی میشوند شایستگی های اجتماعی ، شناختی و مقررات عاطفی در ابعاد زندگیشان بهبود میابد . تجربه بازی حتی باعث میشود آنها با موقعیت های غیر منتظره سازگار تر باشند . تصور کنید این صحبت ها بر روی یک انسان هوشمند مثل انسان ، تا چه حد میتواند اثر گذار باشد . بطور کل در روانشناسی بازی کودکان ، بازی ابزار پیشرفت توسعه مناطق کنترل سایر سیستم های عصبی بدن در مغز است .

روانشناسی بازی کودکان نشان داده که گاها بازی اثرات جالبی بر کودک دارد . مثلا بازی هایی که در چارچوب قوانین خاصی اجرا میشوند باعث میشوند کودک بتواند از این قوانین ، اطاعت کردن را یاد بگیرد . با این نوع بازی ها کودک کنترل بیشتری بر روی خودش خواهد داشت و یاد میگیرد که بخوبی در آینده بعنوان یک بزرگتر قانونمدار ظاهر شود . این اثرات در بازی هایی مثل فوتبال بطور مثال دیده میشود . بازی فوتبال یک بازی گروهی در چارچوب قوانین و وقت خاصی است که به کودک حتی وقت شناسی را هم آموزش میدهد . سعی کنید کودک را با این دست بازی ها و ورزش ها سرگرم کنید .




روانشناسی بازی کودک

روانشناسی بازی کودک  نشان داده که در گونه های مختلف جانداران من جمله انسان بازی میتواند اثراتی مثل از بین بردن تنش های اجتماعی و خاتمه دادن به روابط سلطه جویانه و خودخواهانه داشته باشد . در تحقیقات انجام شده بر روی موشها با توجه به روانشناسی بازی آن دسته از موشها که در ابتدای تولد بازیگوش ترند و تعامل بیشتری از نظر بازی کردن با همنوعان خود دارند بسیار با بقیه انواع منفعل همنوعان متفاوت اند . این تحقیقات بر انسان نیز صادق است . هنگامی که کودکان بعنوان مثال کودکان کار از بازی محروم میشوند یا کودکانی که در انزوای اجتماعی به سر میبرند کمبودهای فیزیکی و شیمیایی در مغز آنها ، اختلالات رفتاری مرتبط با عملکرد کنترل اجرایی را نشان میدهد .




اثرات عدم وجود بازی در زندگی کودک

در روانشناسی بازی کودک این دسته از کودکان که از بازی محرومند اضطراب بیش از حد در شرایط استرس زا از خود نشان میدهند این کودکان در وجود خود تنش های بسیاری دارند و ثبات و آرامش کمتری از خود نشان میدهند . آنها کمتر قادر به هماهنگی با یک شریک یا همکار هستند و حتی در زمینه های جنسی و غیر جنسی نیز مشکلات فراوان دارند . با توجه به مبحث روانشناسی بازی این کودکان در آینده والدین موفقی نمیشوند و از لحاظ عاطفی و فکری والدینی بسیار ویرانگر محسوب میشوند . بازی به کودکان نکات اخلاقی ، قانونی و مشارکتی بسیاری می آموزد و کودک را از نظر روحی به فرد سالم تری تبدیل میکند و قسمت های مربوط به هماهنگی مغز را گسترش میدهد .





کتاب روانشناسی بازی کودک

کتاب روانشناسی بازی کودک از ابزاری است که امروزه به والدین دغدغه مند در مبحث روانشناسی بازی کودکان کمک های بسیار میکند . در این مبحث چندین کتاب معرفی میکنیم که  در  روانشناسی کودک  کمک های بسیاری به والدین خواهد کرد . این کتاب ها با بهرمندی از نتایج تحقیقات انجام شده پزشکان و روان پزشکان این عرصه نقش مهمی در کمک به والدین ایفا میکنند . کتبی مثل :

  • از بازی تا یادگیری ، اثر ارنست ات
  • انسان و بازی ، اثر روژه کیوا
  • بازی های تقویت کننده مهارت های اجتماعی کودکان ، اثر دی بورا ام پلومر
  • بازی درمانی ، اثر ویرجینیا اکسلاین

با تحقیقات بیشتر در این زمینه میتوانید از انواع بیشتر کتاب روانشناسی بازی کودک بهرمند شوید . باید بدانید که انسان در چنین مباحثی نیاز به راهنمایی و مشاوره دارد و خود به تنهایی نمیتواند همه چیز را مدیریت کند .

مسئولیت پذیری نوجوان


اولین سؤالی که باید به آن جواب بدهیم این است که مسئولیت پذیری برای نوجوان چه اهمیتی دارد؟ بسیاری از پدر و مادرها تمام مسئولیت‌های فرزندشان را برعهده می‌گیرند و از آن‌ها هیچ توقعی ندارند. خیلی از این والدین تصور می‌کنند وقتی فرزندشان به بزرگسالی رسید و زندگی مستقل خودش را شروع کرد مسئولیت پذیری را یاد خواهد گرفت. اما واقعیت این است که این نوجوانان در آینده مشکلات بسیاری را در جامعه و در ارتباط با دیگران تجربه می‌کنند. پس اگر می‌خواهید فرزندتان را برای بزرگسالی آماده کنید مسئولیت‌پذیری یکی از ویژگی‌هایی است که او باید از شما یاد بگیرد.

یکی دیگر از فایده‌های مسئولیت‌پذیری افزایش اعتمادبه‌نفس در نوجوان است. وقتی فرزند شما به این نتیجه برسد که می‌تواند کارهای مختلفی را انجام بدهد؛ و به عبارتی توانایی اداره خودش را دارد طبیعتاً اعتمادبه‌نفس او بیشتر خواهد شد. همین موضوع می‌تواند تأثیر بسیاری روی سایر جنبه‌های زندگی او نیز داشته باشد.

آموزش مسئولیت پذیری به نوجوان

تقویت رفتارهای مناسب

اولین و ساده‌ترین روش برای اینکه نوجوانی مسئولیت‌پذیر داشته باشید تقویت این رفتار است. زمانی که فرزندتان کارهایش را به‌درستی انجام می‌دهد او را تشویق کنید. این تشویق می‌تواند از یک تشکر زبانی تا اینکه به او اجازه بدهید زمان‌هایی را با دوستانش بگذراند و یا هر چیز دیگری که فرزندتان را خوشحال می‌کند متفاوت باشد. مهم این است که نوجوان به این تصور برسد که اگر وظایفش را به‌درستی انجام بدهد می‌تواند به خواسته‌هایش برسد.

مسئولیت پذیری نوحوان با روبرو شدن با پیامد رفتارها

یکی از بهترین راهکارها برای آموزش مسئولیت پذیری به نوجوان این است که اجازه بدهید پیامد رفتارش را ببیند. برای مثال اگر او لباس‌هایش را مرتب نمی‌کند نباید این کار را به جای او انجام بدهید. اجازه بدهید حداقل یک‌بار با لباس‌های کثیف یا نامرتب وارد جامعه بشود. به‌این‌ترتیب نوجوان یاد خواهد گرفت که هر رفتاری پیامد خاصی دارد. در نتیجه تلاش خواهد کرد تا خودش را از پیامدهای منفی دور کند.

تقویت اعتمادبه‌نفس نوجوان

اگر می‌خواهید نوجوانی مسئولیت‌پذیر داشته باشید باید اعتمادبه‌نفس آن‌ها را بالا ببرید. بسیاری از مواقع نوجوانان تصور می‌کنند که نمی‌توانند کاری انجام بدهند. و همین موضوع باعث می‌شود که در کارهایشان به شما تکیه کنند. پس اگر می‌خواهید فرزندتان مسئولیت کارهایش را به عهده بگیرد این باور را در او ایجاد کنید که فردی توانمند است. برای این کار بهتر است توانایی‌های فرزندتان را به او نشان بدهید. یا زمانی که یک کار را حتی ناقص و با اشتباه انجام می‌دهد به‌جای ایراد گرفتن او را تشویق کنید.

داشتن انتظارات شفاف

یکی از دلایل اینکه فرزندتان مسئولیت‌پذیر نیست انتظارات شما هستند. وقتی بیش از توانایی فرزندتان از او توقع داشته باشید، یا زمانی که دقیقاً به او نمی‌گویید چه مسئولیت‌هایی دارد نباید انتظار داشته باشید که او بتواند کاری انجام بدهد. این شرایط تنها باعث گیج شدن فرزند شما می‌شود. برای بالابردن مسئولیت پذیری نوجوان وظایف او را شفاف برایش توضیح بدهید.

وظایف مختلفی برای نوجوان در نظر بگیرید

اینکه شما از فرزندتان بخواهید که کارهای مختلفی انجام بدهد بهترین راه برای تقویت مسئولیت‌پذیری است. این کارها می‌تواند از مسئولیت‌های داخل خانه تا شرکت در خیریه‌ها و گرفتن مسئولیت بعضی امور در جامعه متفاوت باشد. این کار شما باعث می‌شود فرزندتان به‌جای شما با اجتماع روبرو شود. و همین موضوع می‌تواند تأثیر بسیاری در یادگیری مسئولیت‌پذیری داشته باشد.

برای مسئولیت پذیری نوجوان الگوی خوبی باشید

فرزند شما بیش‌تر از هر کس دیگری از شما یاد خواهد گرفت. پس اگر می‌خواهید نوجوانی مسئولیت‌پذیر داشته باشید اولین شرط آن این است که خودتان مسئولیت کارهایتان را به عهده بگیرید. در غیر این صورت مطمئن باشید که او نیز درست مانند خودتان رفتار خواهد کرد.

آموزش کنترل احساسات

یکی از مشکلات بر سر راه مسئولیت پذیری نوجوان احساسات منفی هستند. همه ما وقتی حال روحی خوبی نداشته باشیم دوست نداریم کاری انجام بدهیم. به همین خاطر است که آموزش کنترل احساسات منفی به نوجوان بسیار اهمیت دارد. فرزند شما باید این را یاد بگیرد که داشتن یک روز سخت در مدرسه یا نگرانی از امتحان فردا دلیل خوبی برای انجام ندادن کارهایش نیستند.

تهیه لیست و برنامه‌ریزی برای کارها

همان‌طور که گفتیم هرچقدر انتظارات شما از فرزندتان واضح‌تر باشد به مسئولیت‌پذیری او بیشتر کمک می‌کنید. به همین خاطر تهیه لیست از کارهایی که فرزندتان می‌بایست انجام بدهد بسیار مهم است. در یک زمان مناسب با کمک فرزندتان فهرستی از کارهایی که او باید انجام بدهد تهیه کنید. به‌علاوه برای مدیریت زمان و برنامه‌ریزی انجام این کارها نیز به او کمک کنید. این رفتار باعث می‌شود فرزندتان به‌خوبی متوجه باشد که در هر زمانی باید چه کاری انجام بدهد.

تشویق نوجوان به کارکردن

کارکردن یکی از بهترین روش‌هایی است که مسئولیت‌پذیری را به هرکدام از ما آموزش می‌دهد. پس می‌توانید از این روش برای تربیت فرزند خود استفاده کنید. انجام کارهای ساده در اوقات فراغت علاوه بر اینکه به فرزندتان برای داشتن درآمد و استقلال کمک می‌کند باعث خواهد شد تا او مسئولیت‌پذیری در قبال اجتماع را به‌خوبی یاد بگیرد.

دیگران را مقصر ندانید

یکی از رفتارهای اشتباه نوجوانان و همین‌طور بسیاری از پدر و مادرها این است که دیگران را مقصر مشکلات می‌دانند. برای مثال وقتی فرزند شما در مدرسه نمره خوبی نمی‌گیرد مقصر دانستن معلم برای گرفتن امتحان سخت و یا درس دادن نامناسب کمکی به مسئولیت پذیری فرزند نوجوان شما نخواهد کرد. همیشه و در هر اتفاقی که می‌افتد به جای مقصر دانستن اطرافیان مسئولیت‌ها و اشتباه‌های فرزندتان را به او یادآوری کنید.



مشاوره نوجوان در تهران

گوش دادن موثر راه ایجاد ارتباط با نوجوانان


 هنگامی که گفت و گو ها شروع به جریان می کنند، والدین باید به نوجوانان اجازه دهند که حرفشان را بیان کنند.

این راهی اساسی در ساختن رابطه قوی با نوجوانان میباشد. این روند به آن ها اجازه می دهد تا گفت و گو را در مسیری که می خواهند انجام دهند.

گوش دادن به صحبت های نوجوانان، فرصتی را جهت تخلیه آنچه که در ذهن آن ها می باشد هم فراهم می کند.

متخصصین بیان میکنند که این روش از بهترین اقدامات برای  درمان افسردگی نوجوانان میباشد.


همچنین پاسخ دادن به آن ها با نظرات و سوالات مناسب و حتی تشویق آن ها به تفسیر نیز بسیار مفید است.

گوش دادن در حین مکالمات دشوار و حساس، به طور باورنکردنی بسیار مهم است.

والدین باید سعی کنند با ذهن باز به نوجوانان خود گوش دهند، و اگر نوجوان شان با مشکل مواجه شدند به طور سازنده پاسخ دهند.

هنگامی که نوجوان کار اشتباهی انجام داده است.

حفظ رابطه برای والدین بسیار دشوار می باشد، اما داشتن آرامش جهت حفظ این خط ارتباطی، بسیار ضروری است.

واکنش های تند ممکن است باعث درگیری های نوجوان در آینده شود

ایجاد و اجرای قوانین و نحوه ارتباط با نوجوانان

در روال ساختن رابطه قوی با نوجوانان اگر چه هنگام بحث در مورد وضعیت های ناراحت کننده با نوجوانان، گوش دادن و منطقی بودن بسیار مهم است.

اما به همان اندازه رعایت استاندارد ها نیز مهم می باشد.

نوجوانان باید رفتار قابل قبول را بیاموزند و باید بدانند، زمانی که آن ها قوانین را زیر پا می گذارند عواقبی گریبان آن ها را خواهد گرفت.

والدین باید از جیغ و فریاد زدن و تحقیر نمودن نوجوانان اجتناب کنند، اما صرفا مجازات هر خطایی را نیز باید اعمال کنند.

گذراندن زمان با هم

گذراندن زمان با هم، یک راه عالی برای ایجاد ارتباط با نوجوانان است. زندگی گیج کننده است.

برنامه های جذاب می توانند بسیاری از نوجوانان را از حس فراموشی و تنهایی دور کنند

وقتی یک برنامه سرگرم کننده به پایان می رسد، نوجوان احساس ارزشمندی و قدردانی می کند.

یک حرکت ساده، مانند رفتن به گردش، گرفتن بستنی، یا گرفتن فیلم، دنیایی متفاوت را ایجاد می کند.

ضرورت روانشناسی کودکان


اما روانشناسی کودکان چه ضرورتی دارد؟ ببینید روانشناسی اطفال در موارد مختلف می تواند ضرورت پیدا کرده و حتی تنها راه چاره باشد.

برای مثال اگر فرزند شما از اختلالات روحی و روانی یا بیماری های جسمی رنج می برد که روی روان و رفتار کودک تاثیر می گذارد، قطعا در این موارد برای کنترل شرایط بیمار، می بایست فرد به روانشناس کودکان مراجعه کند. یکی از موضوعاتی که بسیار کم به آن توجه می شود، موضوع طرحواره ها و تله های شخصیتی افراد می باشد. عمده این تله های شخصیتی ریشه در کودکی ما داشته و اگر به درستی تشخیص داده نشده و درمان نشوند، در بزرگسالی می توانند بر روی ابعاد مختلف زندگی فرد از جمله زندگی اجتماعی، روابط عاطفی و ازدواج، بحث موقعیت های تحصیلی و کاری و ... تاثیر منفی و مخرب داشته باشد. به همین دلیل است که رفتار والدین با کودک که متاسفانه اصلا به آن توجه نمی شود، می تواند فرزندتان را تا سالیان سال در تله های شخصیتی بسیار دشواری قرار دهد. لذا حتما می بایست، این افراد مورد روانکاوی قرار بگیرند.